Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę“ pracując od 2002 roku w społecznościach w całej Polsce w obszarze kultury często współdziała z domami kultury. Jesteśmy przekonani, że to od jakości ich działania zależy w zasadniczej mierze kształt kultury w Polsce. Tworząc projekt ZOOM na domy kultury zainicjowaliśmy debatę publiczną na temat roli domów kultury w lokalnych społecznościach. Kontynuujemy działania na rzecz domów kultury przy kolejnych edycjach projektu.

Zaczęliśmy w 2008 roku od zbadania obszaru dotąd w Polsce słabo rozpoznanego. Zrealizowaliśmy badanie socjologiczne domów kultury z terenu Mazowsza. W 2009 roku wydaliśmy raport pt. „ZOOM na domy kultury. Diagnoza domów kultury w województwie mazowieckim” podsumowujący jego wyniki. Zorganizowaliśmy konferencję prezentującą wnioski z raportu w Warszawie w Pałacu Kultury i Nauki.

Wiele osób pytało nas wtedy „co dalej, co teraz zaproponujecie domom kultury?”. Nasza odpowiedź wzięła się z wniosków i rekomendacji, które zawierał dopiero co ukończony raport. Doszliśmy do przekonania, że trzy rzeczy, których najbardziej potrzebują domy kultury to:

• zmiana myślenia o misji domu kultury,
• umiejętność diagnozowania potrzeb społeczności, w której działa dom kultury,
• nowe pomysły na działanie.

Projekt Laboratorium Zmiany (2009) był praktyczną odpowiedzią na pytania, jakie stawiało badanie Zoom na domy kultury. Łączone zespoły animatorek i socjologów wspólnie z ekipami domów kultury pracowały nad modelem wprowadzenia zmian w tych instytucjach. Efektem było przeprowadzenie diagnoz społeczności lokalnych przez pracowników domów kultury oraz stworzenie nowych pomysłów na działania.

Kluczową sprawą w planowaniu nowych działań jest solidna diagnoza lokalna i myślenie strategiczne.Dlatego w 2010 roku postanowiliśmy przetestować kilka prostych metod badawczych, których mogą używać pracownicy domów kultury bez dodatkowych szkoleń i kosztów, żeby przeprowadzić diagnozę społeczności lokalnej.

Efektem naszych prac był praktyczny poradnik ZRÓB TO SAM. Jak zostać badaczem społeczności lokalnej? (2010). Opisaliśmy w nim dziesięć prostych metod, które mogą stosować pracownicy domów kultury w diagnozowaniu społeczności lokalnej.

Od początku 2011 roku zajmujemy się wdrażaniem myślenia strategicznego w domach kultury. Projekt ZOOM na domy kultury. Strategie rozwoju realizujemy w trzech miejscowościach, gdzie prowadzimy partycypacyjne procesy tworzenia strategii rozwoju domów kultury.